بررسی بیان برخی ژن های کاندید دخیل در نرعقیمی گندم در شرایط تنش خشکی در مرحله میوز

نقص در متابولیسم کربوهیدرات در دانه های گرده در حال نمو، نقش مهمی را در القای نرعقیمی در گیاه گندم تحت تنش خشکی ایفا می کند. در این راستا به منظور بررسی بیان چهار ژن دخیل در متابولیسم کربوهیدرات (inv1 و inv3، raftin a و agp) در شرایط تنش خشکی در دو رقم گندم متحمل به خشکی (دزفول 10) و حساس (شیراز)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه انجام شد. اعمال تنش خشکی در مرحله میوز دانه گرده صورت گرفت. در شرایط تنش درصد گلچه های بارور کاهش یافت، این کاهش درصد گلچه ها در رقم متحمل دزفول 10 کمتر دیده شد. پس از تهیه نمونه بساک در مرحله میوز، الگوی بیان ژن های مورد نظر با روش real-time pcr مورد بررسی قرار گرفت. بیان ژن های inv1، inv3، raftin a و agp در رقم حساس شیراز در شرایط تنش خشکی نسبت به شاهد افزایش بیان معنی-داری نداشت، در حالی که بیان این چهار ژن در رقم متحمل دزفول 10 در شرایط تنش نسبت به رقم شیراز در شرایط آبیاری کافی به طور معنی داری (به ترتیب 35، 22، 65 و 8/9 برابر) افزایش نشان داد. بر اساس نتایج بدست آمده به نظر می رسد که بخشی از تحمل به تنش خشکی در رقم دزفول 10 می تواند به علت القای ژن های دخیل در تجمع نشاسته باشد. همچنین احتمال می رود با القای این ژن ها در سایر ارقام در شرایط تنش بتوان میزان تجمع نشاسته را در حالت نرمال نگاه داشته و از عقیمی دانه گرده کاست.